Γιάννης Γαβριηλίδης : καταδικασμένος δίς εις προσφυγιάν

Ο Γιάννης Γαβριηλίδης γεννήθηκε τό 1914 στήν Αργυρούπολή (Γκιουμουζχανά) τού Πόντου.
Πρόσφυγας στήν Ελλάδα, μέ την ανταλλαγή πληθυσμών τό 1923, εγκαθίσταται στό χωριό μας, στήν Λεκάνη (Μούτζινος) Καβάλας.
Η Παλιά Αργυρούπολη (Γκιουμουζχανά) τού Πόντου. Στο βάθος διακρίνονται στοές από τα φημισμένα μεταλλεία αργύρου
Λεκάνη (Μούτζινος) Καβάλας

Σπουδάζει στήν Ακαδημία (Αλεξανδρούπολης νομίζω) καί διορίζεται σάν Δάσκαλος.
Προκατοχικά, Βενιζελικός φιλελεύθερος, ήταν φίλος τών ομόδοξών του παππούδων μου, τού Δάσκαλου Γιάννη Πεϊμανίδη καί τού κινηματία τού '35 καί γι αυτό καθαιρεθέντος προέδρου τού χωριού, Γιώργου Πολυχρονίδη.
Η μάνα μου, Δέσποινα Πεϊμανίδου-Πολυχρονίδου, επίσης Δασκάλα, θυμάται τόν πατέρα της Γιάννη Πεϊμανίδη να συζητάει σχεδόν συνωμοτικά μέ τόν συνάδελφό του Γιάννη Γαβριηλίδη στό σχολείο της Λεκάνης, σέ μία επίσκεψη τού Γαβριηλίδη στό οικογενειακό του σπίτι ( υπηρετούσε σέ άλλο χωριό).
Στήν Κατοχή, έρχεται σέ επαφή μέ τό ΕΑΜικό κίνημα καί γίνεται μέλος τού ΚΚΕ.
Μετακατοχικά, τό χωριό μας ήταν αντρο παρακρατικών τού Αντώντσαους.
Δέν υπάρχει χώρος ούτε γιά Φιλελεύθερους (οι παρακρατικοί απαγχονίζουν τό 1947 τόν Γιώργο Πολυχρονίδη), πόσο μάλλον γιά τόν κομμουνιστή Γιάννη Γαβριηλίδη.
Πρός τιμήν του, o χωριανός μας Κασκαρίδης, ειδοποιεί ένα βράδυ τόν Γαβριηλίδη, γιά την επικείμενη εξόντωσή του από τούς παρακρατικούς.
Ο Γιάννης Γαβριηλίδης φεύγει. γιά να μήν ξαναεπιστρεψει στό χωριό του, παρά 40 χρόνια μετά, τό 1986.
Ενδιάμεσα πολεμάει στις τάξεις τού ΔΣΕ, τραυματίζεται στο πόδι και καταλήγει πολιτικός πρόσφυγας στην Ρουμανία.
Εκεί σπουδάζει Ρωσική και Ρουμανική φιλολογία, και διδάσκει στα σχολεία ως φιλόλογος.
Από νωρίς συνειδητοποιεί την ανεπάρκεια της ηγεσίας τού ΚΚΕ, και την διάσταση λόγων και έργων, θεωρίας και πράξης, απελευθερωτικών οραμάτων και ζοφερής πραγματικότητας
Φιλελεύθερο πνεύμα ο Γ. Γαβριηλίδης, νοιώθει πνιγηρό το πολιτικό κλίμα πού επικρατεί στο εσωτερικό τού ΚΚΕ και στην Ρουμανία.
Όντας στήν επιτροπή σύνταξης τής δεύτερης βιογραφικής βίβλου των μελών τού ΚΚΕ, -πού τελικά δέν εκδόθηκε λόγω των πολιτικών αλλαγών πού συντελούνται στην δεκαετία τού 1950 (20ό συνέδριο ΚΚΣΕ 1956, αποσταλινοποίηση)-συλλέγει βιογραφίες αγωνιστών πού υπέστησαν τις συνέπειες τού αντιδημοκρατικού εσωκομματικού καθεστώτος καί κατά κάποιο τρόπο γράφει μιά αντιιστορία τής επίσημης κομματικής ιστορίας.
Κάνει αίτηση επαναπατρισμού τό 1977, πού εγκρίνεται τό 1986.


Ο Γιάννης Γαβριηλίδης (αριστερά) με τον πατέρα μου Γιάννη Πολυχρονίδη, σε εκδρομή πού πήγαμε οι τρεις μας στην Θάσο, το καλοκαίρι τού 1986

Οταν έρχεται στήν Ελλάδα, τό 1986, βρίσκει στήν Καβάλα τούς γονείς μου καί μενει στό σπίτι μας.
Δέν έχει ταυτότητα. Στόν εμφύλιο, τήν έβαλε στην τσέπη νεκρού αντάρτη, γιά να θεωρηθεί νεκρός καί να πάψει η αστυνομία να ενοχλέι τούς συγγενείς του.
Θέλει νά κάνει ιατρικές εξετάσεις καί αγωνιά να βγάλει Ελληνική ταυτότητα γιά να μπορεί να έχει πρόσβαση στό νεοσύστατο, τότε, ΕΣΥ.
Εμφανίζεται στό αστυνομικό τμήμα Καβάλας μέ δύο μάρτυρες: Τόν συνσπουδαστή του, από την Ακαδημία, συνταξιούχο δάσκαλο Κουτρούλη καί την μητέρα μου, συνταξιούχα δασκάλα καί συγχωριανή του Δέσποινα Πεϊμανίδου-Πολυχρονίδου.
Οταν, συγκινημένος παίρνει στά χέρια του τήν προταυτότητα, ρωτάει τόν αστυνομικό:
" Δηλαδή, έχω τό δικαίωμα, σάν Ελληνας πολίτης νά εξετασθώ στό Εθνικό Σύστημα Υγείας ; "
" Μά βέβαίως καί τό έχετε, κύριε" τού απαντά ο αστυνόμος.
Οταν γύρισαν στό σπίτι, ο Γιάννης χωροπιδώντας σάν μικρό παιδί αναγγέλει μέ χαρά στόν πατέρα μου, μόλις γύρισε από την δουλειά :
" Γιαγκούλη, τέρεν, έχω Ελληνικήν ταυτότητα. Μετά από 40 χρόνεα είμαι καί πάλι Ελληνας πολίτης"
Τότε πιά καί οι δύο Γιάννηδες, έβαλαν τά κλάματα....



Τόν άλλον χρόνο, ο Γιάννης Γαβριηλίδης εγκαθίσταται με την οικογένειά του στήν Αθήνα.
Συγγράφει συνεχώς άρθρα σχετιζόμενα μέ τήν Ελληνική Γλώσσα.
Πάντα μαχητής, τά βάζει μέ επιφανείς δημοτικιστές ελληνες γλωσσολόγους, θεωρώντας ανεπαρκείς τίς γλωσσολογικές τους απόψεις.
Ειδικότερα, υποστηρίζει πώς ο ακραίος δημοτικισμός αφυδατώνει την γλώσσα.
Πώς οι κυκλοφορούσες γραμματικές της δημοτικής είναι ανεπαρκείς διότι αντιμετωπίζουν την γλώσσα στατικά καί φορμαλιστικά καί όχι μέσα από την νοηματική της ροή καί τό συντακτικό της.
Πώς ο εξoβελισμός της δοτικής πτώσης είναι ολέθριο σφάλμα..
Εκδίδει τρία βιβλία μέ τίς γλωσσολογικές του απόψεις.
Πέθανε πρό τριετίας, μαχόμενος μέχρι τέλους γιά τίς απόψεις του....







Τόν συγχωριανό μας από την Λεκάνη Καβάλας καί συμπατριώτη μας από την Αργυρούπολη τού Πόντού Γιάννη Γαβριηλίδη, τίμησαν οι Γιώργος Κόκκινος, Γαβρίλης Λαμπάτος καί Αφροδίτη Αθανασοπούλου μέ τό υπέροχο βιβλίο τους "Η Ματαιωμένη Ουτοπία" τών εκδόσεων "Ταξιδευτής"
Παραθέτω τήν πρόσκληση γιά την παρουσίαση τού βιβλίου στίς 21 Μαρτίου:

"Oι εκδόσεις Ταξιδευτής σας προσκαλούν τo Σάββατο, 21 Μαρτίου, ώρα 11.30 στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, Γενναδίου 8 & Ακαδημίας στην παρουσίαση του βιβλίου των Γ. Κόκκινου, Γ. Λαμπάτου και Α. Αθανασοπούλου

ΜΑΤΑΙΩΜΕΝΗ ΟΥΤΟΠΙΑ
Γιάννης Γαβριηλίδης, Νίκος Καραγιάννης και άλλοι σύντροφοι

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:

Μίμης Ανδρουλάκης, συγγραφέας - βουλευτής

Παναγιώτης Κιμουρτζής, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου

Βλάσης Αγτζίδης, ιστορικός

Αγγελος Βλάχος, ιστορικός

Την εκδήλωση συντονίζει ο συγγραφέας Γαβρίλης Λαμπάτος"