Τετάρτη 30 Ιουνίου 2010

Βιβλιογραφία για τούς Πομάκους


Βιβλιογραφία για τους Πομάκους ανάρτηση από το pomakohoria.blogspot.com
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝΑνδριώτης ΝΠ. (1952) «Τα ελληνικά στοιχεία της βουλγαρικής γλώσσης» Αρχείον του Θρακικού Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού 17:34-100.Ασημακοπούλου, Φ.,- Σ.Χρηστίδου-Λιοναράκη (2002) Η Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης και οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις, Αθήνα:Λιβάνης.Ασκούνη Ν. (2006). Η εκπαίδευση της μειονότητας στη Θράκη. Από το περιθώριο στην προοπτική της κοινωνικής ένταξης. Αθήνα:Αλεξάνδρεια.Βrunnbauer, U. (2000) «Κοινωνική Προσαρμογή σ’ ένα ορεινό περιβάλλον,: Πομάκοι και Βούλγαροι στην Κεντρική Ροδόπη 1830-1930» στο Ο Ορεινός Χώρος της Βαλκανικής, 53-78, Αθήνα:Πλέθρον.Bακαλιός Θ. (1997). Το πρόβλημα της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης στη Δυτική Θράκη, Αθήνα, Gutenberg.Βαρβούνης Μ. (1992-4) «Συμβολή στη μελέτη των δημοτικών τραγουδιών των Πομάκων της Ελληνικής Θράκης» Θρακική Επετηρίδα 9:329-348.Βαρβούνης Μ.Γ. (1994) «Συμβολή στη μελέτη των τοπωνυμίων των Πομάκων στην περιοχή Ξάνθης» Θρακικά Β9:79-105.Βαρβούνης Μ.Γ. (1999) «Παραδοσιακή θρησκευτική συμπεριφορά και παροιμιακός λόγος στους Βαλκανικούς λαούς», Α’ Διαβαλκανικό Συνέδριο Οι πνευματικές σχέσεις του ελληνισμού με τους Βαλκανικούς λαούς (18ος-20ος αι.), Εταιρεία Παιδαγωγικών Επιστημών Κομοτηνής, Κομοτηνή, 137-149.Βαρβούνης Μ.Γ. (2005) Λαϊκά παραμύθια της Θράκης. Αθήνα:Εν πλω.Βαρβούνης, Μ.Γ. (1993) «Όψεις της παραδοσιακής λαίκής ιατρικής και κτηνιατρικής των Ελλήνων Πομάκων» Θρακικά Β8:33-55.Βαρβούνης, Μ.Γ. (1995)Συμβολή στη Λαογραφική Μελέτη των Πομάκων και του Παραδοσιακού Πολιτισμού της Θράκης, Παράρτημα Θρακικής Επετηρίδας, Κομοτηνή.Βαρβούνης, Μ.Γ. (1996) Λαογραφικά των Πομάκων της Θράκης. Αθήνα:Πορεία.Βαρβούνης, Μ.Γ. (1997) H Καθημερινή Ζωή των Πομάκων. Αθήνα:Οδυσσέας.Βαρβούνης, Μ.Γ. (2000α) Παραδοσιακός πολιτισμός των Πομάκων της Θράκης. Λαογραφικά μελετήματα. Αθήνα:Οδυσσέας.Vernier B. (1987) «Μυθική αναπαράσταση του κόσμου και ανδρική κυριαρχία στους Έλληνες Πομάκους» Σ.Δαμιανάκος (επιμ.) Διαδικασίες κοινωνικού μετασχηματισμού στην αγροτική Ελλάδα. Κοινωνιολογικές, ανθρωπογεωγραφικές, εθνολογικές και ιστορικές προσεγγίσεις. Αθήνα, 297-344.Βραχιόλογλου Δ. (2000β) Μορφές λαϊκού πολιτισμού στη Θράκη και στον Έβρο. Αλεξανδρούπολη: Κ.Ε.Κ. "Ορφέας".Γεροβασιλείου Κ. (2005) «Στάσεις των πομακόφωνων της ορεινής Ξάνθης αναφορικά με την πιθανότητα εισαγωγής της πομακικής γλώσσας στη μειονοτική σχολική εκπαίδευση».Γεωργαντζής Π. (1993) Η σημασία των ονομασιών: Αχριάνες και Πομάκοι, εισήγηση στο Α’ Παγκόσμιο Συνέδριο Αποδήμων Θρακών, Ξάνθη, 285-297.Γεωργούλης Σ. (1995) «Ο θεσμός του μουφτή στην ελληνική και αλλοδαπή έννομη τάξη» Προσέγγιση Ιούλιος-Αύγουστος:115-117.Γιαννοπούλου-Ρουκούνη, Μ. (1982) «Πομακοχώρια, διαμόρφωση ενός προτύπου κατοικίας» Θρακικά Χρονικά, 37.Γιαννοπούλου-Ρουκούνη, Μ. (1983) «Πομακοχώρια- Κατασκευή, υλικά και τεχνολογία σαν τροποποιητικοί παράγοντες της μορφής της κατοικίας» Θρακικά Χρονικά, 38.Γκουβέντα Ε. (2003) «Μεταναστευτικά δίκτυα και ταυτότητα στη Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης στην Ελλάδα» Διεθνής συνδιάσκεψη για την «Ευρω-Μεσογειακή ταυτότητα». Λέσβος 6-8 Νοεμβρίου 2003.Γκροζούδης Π. (1988) Δέκα Θρακιώτικα παραμύθια. Ορεστιάδα.Γονατάς Ν. & Π.Κυδωνιάτης (1985) Η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης μέσα από τα άρθρα του τοπικού τύπου. Κομοτηνή.Γουδέλης Σ., (1991) Σχέσεις χριστιανών – μουσουλμάνων στην Ελληνική Θράκη, Κομοτηνή.Δήμου, Π. & Τ.Μηλιαζήμ (2002) «Οι δυσκολίες ενός εκπαιδευτικού στα μειονοτικά σχολεία της Ξάνθης» Συνέδριο Γλωσσικών Μειονοτήτων Θεσσαλονίκη, ΑΠΘ.Διβάνη Λ. (1995). Ελλάδα και μειονότητες. Το σύστημα διεθνούς προστασίας των εθνών. Αθήνα:Νεφέλη.Δομτζίδης Α. & Ν.Κόκκας (2006) Καταγράφοντας ζωντανές μνήμες στα Κιμμέρια Ξάνθης. Κιμμέρια:Πολιτιστικός Σύλλογος Κιμμερίων.Δροσίδου Κ. (2004) Οι Μουσουλμάνοι της Θράκης στα Ελληνικά Μ.Μ.Ε.: Η επίσκεψη Ερντογάν στη Θράκη στις 8 Μαΐου 2004 και η μεταβολή στην κάλυψη των ελληνικών μέσων. Πτυχιακή εργασία. Πανεπιστήμιο Αιγαίου:Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και ΕπικοινωνίαςΔώδος Δ.Χ. (1994) Εκλογική γεωγραφία των μειονοτήτων. Μειονοτικά κόμματα στη Νότιο Βαλκανική, Ελλάδα, Βουλγαρία, Αλβανία. Αθήνα:Εξάντας.Εμμανουηλίδης Δ. (2005) Η μουσική ταυτότητα των Πομάκων του Ν.Ξάνθης. Μεταπτυχιακή διατριβή Κομοτηνή: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού.Ευστρατίου, Ν. (2002) Εθνογεωγραφικές Αναζητήσεις στα Πομακοχώρια της Ροδόπης. Θεσσαλονίκη:Βάνιας.Ζεγκίνης, Ε. (2001) Ο Μπεκτασισμός στη Δ.Θράκη. Θεσσαλονίκη:Πουρνάρας.Ζεγκίνης, Ε. (2002) Γενίτσαροι και Μπεκτασισμός, Γενεσιουργοί Παράγοντες του Βαλκανικού Ισλάμ: Θεσσαλονίκη:Βάνιας.Ηλιάδης Χ. (2004) Η εθνική ταυτότητα της μουσουλμανικής μειονότητας και η εκπαιδευτική πολιτική. Εθνικό και Καποδιστριακό πανεπιστήμιο Αθηνών. Μεταπτυχιακή μελέτη.Ηλιάδης Χ. (2006) «Μυστική πολιτική για την Θράκη: Το Συντονιστικό Συμβούλιο» Αυγή 21/5/2006:40Θεοχαρίδης, Π. (1995) Πομάκοι. Οι Μουσουλμάνοι της Ροδόπης. Ξάνθη:ΠΑΚΕΘΡΑ..Θεοχαρίδης, Π. (1996α) Πομακο-Ελληνικό Λεξικό, Θεσσαλονίκη:Αίγειρος.Θεοχαρίδης, Π. (1996β) Ελληνο-Πομακικό λεξικό, Θεσσαλονίκη:Αίγειρος.Θεοχαρίδης, Π. (1996γ) Γραμματική της Πομακικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη:Αίγειρος.Ιμάμ Μ. & Ο.Tσακιρίδη (2003) Μουσουλμάνοι και κοινωνικός αποκλεισμός Αθήνα:Λιβάνης.Κανακίδου, Ε. (1996) «Το Δίγλωσσο Αναλυτικό Πρόγραμμα και η Παράλληλη Διδασκαλία στα Μουσουλμανικά Σχολεία της Δ.Θράκης», περ. Σύγχρονη Εκπαίδευση, 89:47-54.Κανακίδου, Ε., (1998) Η Διακοπή της Φοίτησης στους Μουσουλμάνους Μαθητές, στο Η εγκατάλειψη του Σχολείου, Gutenberg, 189-205.Καραχότζα, Ρ. (1996) Πομακικό-Ελληνικό Λεξικό, Δ Σώμα Στρατού.Καραχότζα, Ρ. και άλλοι, (1998) Ελληνικό-Πομακικό Λεξικό, Δ Σώμα Στρατού.Καραχότζα Σ. (2006) Η καθημερινή γλώσσα των Πομάκων της περιοχής Μύκης. Ξάνθη:Σπανίδης.Κασίμη Χ. (2005) «Εθνο-γλωσσική ταυτότητα και σχολική επιτυχία. Αλλοδαποί μαθητές στο Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα: Ανάμεσα στη Μητρική Γλώσσα και τη Γλώσσα του Σχολείου». Διεθνές Συνέδριο: Η Γλώσσα σε έναν κόσμο που αλλάζει. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών-Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών. Αθήνα 9-11 Δεκεμβρίου 2005.Κατάκη Δ.- Καραχότζα Ρ. (1997), Ντάντο ι μπάμπα κάζαχο - 21 Παραμύθια από τη Ροδόπη, Γυμνάσιο Σμίνθης-Νομαρχία Ξάνθης.Κατσαβέλης, Ι.,Παπαδημητρίου, Π., Δημόπουλος, Π., Καραχότζα Ρ., Μουμίν, Α. (1997) Συντακτικό Πομακικής Γλώσσας, Δ’ Σώμα Στρατού.Κελεσίδης, Γ., -Σ.Μαραγκός (2003) «Από τα Μειονοτικά Σχολεία στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» 6ο Διεθνές Συνέδριο «Διαπολιτισμική Εκπαίδευση – Τα Ελληνικά ως δεύτερη ξένη γλώσσα» Πάτρα.Κελτσίδου Π. (1996) Ο εορτασμός του Εντρελές στην Κοτύλη Ξάνθης. Πρακτικά Συνεδρίου:Λαϊκά δρώμενα. Παλιές μορφές και σύγχρονες εκφράσεις. Κομοτηνή:Δήμος Κομοτηνής-Κέντρο Λαϊκών Δρωμένων.Κέντρο Μελετών Μειονοτικών Ομάδων, (2001) Γλωσσική Ετερότητα στην Ελλάδα, Αθήνα:Αλεξάνδρεια.Κόκκας Ν., Α.Παπάνης, Ρ.Χατζητουλούση, Σ.Χρηστίδου (1999) «Η διδασκαλία της Αγγλικής γλώσσας στο διαπολιτισμικό σχολείο» Bridges 1:30-33.Κόκκας, Ν. (1999) Παραδοσιακοί Οικισμοί της Ορεινής Ξάνθης. Ξάνθη: Νομαρχίας Ξάνθης.Κόκκας, Ν. (2001) Ανθρώπινες δραστηριότητες και η επιδρασή τους στη διαμόρφωση της Πομάκικης κατοικίας, Πρακτικά ημερίδας του προγράμματος TOMOD, Ξάνθη. Κόκκας, Ν. (2001) Ορεινά Μονοπάτια στα Πομακοχώρια της Ξάνθης - Φύση-Ιστορία-Πολιτισμός. Θράκης, Ξάνθη:Ταμιείον Θράκης.Κόκκας N. & Α.Ρόγγο (2005) Παραμύθια και Παροιμίες από τη Γλαύκη του Ν.Ξάνθης. Θεσσαλονίκη:Σταμούλης.Κόκκας Ν. (2004α) Μαθήματα Πομακικής Γλώσσας. Ξάνθη:Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης.Κόκκας Ν., Ν.Κωνσταντινίδης, Ρ.Μεχμεταλή (2003) Τα Πομακοχώρια της Θράκης. Ιστορία, γλώσσα, περιήγηση, λαϊκός πολιτισμός. Αθήνα:Οδυσσέας.Κόκκας Ν.Θ. (2004β) «Η “γέφυρα του παπά” στα Πομακοχώρια της Ξάνθης» Πρακτικά Ημερίδας του Κέντρου Μελέτης Πέτρινων Γεφυριών. Αθήνα, σ. 317-359.Κόκκας Ν.Θ. & Τ.Μηλιαζήμ (2005) «Η συνύπαρξη γλωσσικών ομάδων στη Δυτική Θράκη & ο ρόλος της εκπαίδευσης στη διαπολιτισμική επικοινωνία» Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Διεθνές συνέδριο με τίτλο: Η γλώσσα σε έναν κόσμο που αλλάζει. 9-11 Δεκεμβρίου 2005. Κόκκας Ν. (2006α) «Η προφορική παράδοση των Πομάκων της Ροδόπης», στο Μ.Γ.Βαρβούνης (επιμ.) Θράκη.Ιστορική και λαογραφική προσέγγιση του λαϊκού πολιτισμού της. Αθήνα:Αλήθεια, σ.271-310Κόκκας Ν. (επιμ.) (2006β) Πρακτικά ημερίδας: Η τριγλωσσία στη μειονοτική εκπαίδευση και τα μαθησιακά προβλήματα των Πομάκων μαθητών. Ξάνθη:Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης & Παράδοσης – Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης.Κοντογιαννίδης Τ. & Ν.Πουλόπουλος (1981) Οι Πωμάκοι της Θράκης. Κομοτηνή:Σωματείον Αρωγής των Πωμάκων της Δυτικής Θράκης.Κοππά Μ. (1997) Οι μειονότητες στα μετα-κομμουνιστικά Βαλκάνια. Πολιτικές του κέντρου και μειονοτικές απαντήσεις. Αθήνα:Νέα Σύνορα.Κοττάκης, Μ., (2000) Θράκη, Η Μειονότητα Σήμερα. Αθήνα:Νέα Σύνορα.Κουτζακιώτης, Γ. (2000) «Οι Ορεσίβιοι Μουσουλμάνοι της Ροδόπης (τέλη 18ου – αρχές 19ου αιώνα)», Εθνολογία, 8, 249-264.Κυρανούδης Π. (1994α) «Τα πομακικά του Έβρου» Ενδοχώρα 37-38:65-69.Κυρανούδης Π. (1994β) «Μειονοτικά σχολεία του Έβρου» Επιλογές (εφ.Μακεδονία) Οκτώβριος 1994:80-86.Κυρανούδης Π. (1995) «Πολυάριθμα χριστιανικά στοιχεία. Το παράδειγμα των Μπεκτασήδων και οι σχέσεις τους με την Ορθόδοξη Εκκλησία» Επιλογές (εφ.Μακεδονία)Μάιος 1995:32-39.Κυρανούδης Π. (1996-8) «Οι Πομάκοι και η γλώσσα τους» Ελληνική Διαλεκτολογία 5:141-192.Κυρανούδης Π. (1997) «Τα ελληνικά στοιχεία στο λεξιλόγιο των Πομάκων» Ελληνική Διεθνής Γλώσσα 29:19-26.Λιάπης, Α. (1983) «Οι Πομάκοι μέσα στο χρόνο» Θρακική Επετηρίδα, 4.Λιάπης, Α. (1989) «Οι Πομάκοι της Θράκης» Θρακικά Χρονικά 43.Λιάπης, Α.(1995) Η υποθηκευμένη γλωσσική ιδιαιτερότητα των Πομάκων Κομοτηνή:Θρακική Εταιρεία.Μαγκριώτης, Γ. (1980-81) «Πομάκοι ή Ροδοπαίοι» Θρακικά Β3:42-64Μαγκριώτης, Γ. (1994) Πομάκοι ή Ροδοπαίοι, Πελασγός.Μαλκίδης Θ. & Ν.Κόκκας (επιμ.) (2006) Μετασχηματισμοί της συλλογικής ταυτότητας των Πομάκων. Ξάνθη:Σπανίδης.Μαλκίδης Θ. (1999) Η πολιτική της Ελλάδας και της Τουρκίας για τη Θράκη μετά την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ. Διδακτορική διατριβή. Πάντειο πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Τμήμα Κοινωνιολογίας.Μαλκίδης Θ. (2002) «Μειονότητες και αγροτική κοινωνία. Οι Πομάκοι στη Θράκη» Συνέδριο: Χώρος και Περιβάλλον:Παγκοσμιοποίηση-Διακυβέρνηση-Βιωσιμότητα. Αθήνα:Πάντειο Πανεπιστήμιο 9-10 Μαρτίου 2002.Μαλκίδης Θ. (2005α) «Η οικογένεια και η γυναίκα στην κοινωνία των μουσουλμανικών μειονοτήτων της ελληνικής Θράκης» Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών 116Α:51-76.Μαλκίδης Θ. (2005β) «Θρακικός κοινοτισμός και πολιτική στην προεπαναστατική περίοδο» Πρακτικά 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Θρακικών Σπουδών (Κομοτηνή 25-30 Μαϊου 1998). Κομοτηνή:Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, σ. 345-358.Μαλκίδης Φ. (2000) «Η τουρκική πολιτική και η μειονοτική παιδεία στη Θράκη» Αγώνας 13-7-2000.Μανάκας Δ. (1955) «Κιρτζαλήδες, Πομάκοι, Αγριάνοι, Νταγλήδες και Κιζιλ-μπάσηδες, οικούντες πέριξ του όρους Ροδόπης» Αρχείον Θρακικού Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού 20:334-336.Μάρκου Κ.(2004-5) «Χώρος, κοινωνικές σχέσεις και ταυτότητες στην πόλη της Ξάνθης» Εθνολογία 11:21-58.Μάρκου Κ. (2006) «Πομάκοι και επιτόπια έρευνα στην ελληνική Θράκη: Πολιτικές συνιστώσες και βιωματική εμπειρία», στο Θ.Ιωσηφίδης & Μ.Σπυριδάκης, Ποιοτική κοινωνική έρευνα. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις και ανάλυση δεομένων. Κριτική.Μέκος, Ζ. (2001) Οι Πομάκοι στη Θράκη, Ηρόδοτος. Μητσάκης, Κ. (1979) Πομάκικες Διασκευές του τραγουδιού για το "Γεφύρι της Άρτας" Γ’ Συμπόσιο Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού χώρου- Πρακτικά, Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου- 186 Θεσσαλονίκη, 461-492.Μητσάκης Κ. (1982) Πορεία μέσα στο χρόνο. Μελέτες νεοελληνικής φιλολογίας. Αθήνα:Φιλιππότης.Μητσάκης, Κ., (1983) Ακριτικά Τραγούδια της Αρπαγής στους Πομάκους, Δ' Συμπόσιο Λαογραφίας Βορειοελλαδικού χώρου, - Πρακτικά, Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου , Θεσσαλονίκη, 189-202.Μιχαήλ Δ. (2003) «Ο ρόλος της γλώσσας στην εκπαίδευση των Πομάκων της Δ.Θράκης: Πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις» Μακεδνόν 11:117-131.Μουσόπουλος, Θ. (2000) Πομάκοι, Οι Θρακιώτες Μουσουλμάνοι (Πολιτιστική Αλλοίωση-Αφανής Γενοκτονία), Πρακτικά Συνεδρίου "Ο Βίαιος Εξισλαμισμός και Εκτουρκισμός των Λαών της Μ.Ασίας και της Κύπρου από τους Τούρκους"(1995) εκδ. Κυριακίδη 170-177.Brunnbauer U. (2000) «Κοινωνική προσαρμογή σ’ ένα ορεινό περιβάλλον: Πομάκοι και Βούλγαροι στην Κεντρική Ροδόπη, 1830-1930» στο Β.Νιτσιάκος & Χ.Κασίμης (επιμ.) Ο ορεινός όγκος της Βαλκανικής. Συγκρότηση και μετασχηματισμοί. Πλέθρον-Δήμος Κόνιτσας, σ. 53-77.Νικολακόπουλος Η. (1990-1991) «Πολιτικές δυνάμεις και εκλογική συμπεριφορά της μουσουλμανικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη: 1923-1955», Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 8:171-204.Νικολακόπουλος Η. (2004) «Η πορεία προς την αυτόνομη πολιτική συγκρότηση της Μουσουλμανικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη». Στο Επιστημονικό συμπόσιο Μειονότητες στην Ελλάδα (7-9 Νοεμβρίου 2002) Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας σ. 119-162Παναγιωτίδης, Ν., (1997) Οι Πομάκοι και η γλώσσα τους, Αλεξανδρούπολη:Γνώμη.Παναγιωτίδης, Ν., (2005) Δικαιώματα και μειονότητες. Αλεξανδρούπολη.Πάντος Π.Α. (1975-6) «Ιστορική τοπογραφία του νομού Ξάνθης» Θρακικά Χρονικά 32:3-26.Παπαδημητρίου P. (2003) Οι Πομάκοι της Ροδόπης. Από τις εθνοτικές σχέσεις στους Βαλκανικούς εθνικισμούς. (1870-1990) Θεσσαλονίκη:Κυριακίδης.Παπαδημητρίου, Π., Δημόπουλος, Π, Δουλόπουλος, Γ. Καραχότζα Ρ., Μουμίν, Α. Γραμματική Πομακικής Γλώσσας, εκδ. Δ’ Σώμα Στρατού, Απρίλιος 1996Παπαδόπουλος Χ. (2006) «Ο ρόλος των εκπαιδευτικών στη μειονοτική Θράκη» Αυγή 21/5/2006:43.Παπαδοπούλου Ε. (2001) «Πομάκοι. Ο λαός των βουνών» Συν5 Μάρτιος 2001:82-85.Παπαχριστοδούλου Π. (1958) «Οι Πομάκοι» Αρχείον Θρακικού και Λαογραφικού Θησαυρού, 23:3-25.Ροδάκης Π. (1999) Θράκη, Θράκες και Θράκες Μουσουλμάνοι, Γόρδιος.Σολταρίδης Σ. (1986) Η μουσουλμανική μειονότητα της δυτικής Θράκης σήμερα.Η θέση της στην ανθελληνική πολιτική της Τουρκίας. Κομοτηνή:Νομαρχία Έβρου-Σ.Ε.Β.Ε.Σολταρίδης Σ. (1997) Η ιστορία των μουφτειών της Δυτικής Θράκης, Νέα Σύνορα-Α.Α.Λιβάνη.Σολταρίδης Σ. (1999) Μουσουλμάνοι της Βουλγαρίας. Θρησκευτικό και πολιτικό καθεστώς, Αθήνα:Νέα Σύνορα.Συρίγος, Α. (2000) Δώδεκα Προτάσεις για τη Μειονοτική Εκπαιδευτική Πολιτική, Πρακτικά διημερίδος Θράκη-Βαλκάνια 2000 μ.Χ. (1997) σελ. 328-330 Ξάνθη:Ταμιείον Θράκης.Συρίγος, Α.(1999-2000) Δυτική Θράκη, Η αθέατη όψη, Νέα Κοινωνιολογία. 29,. 43-84Ταραμπατζή Κ. (2001) Οι Πομάκοι της Θράκης.Μια κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης.Τεντοκάλη, Β. (1989)Η Οργάνωση του χώρου της Κατοικίας ως έκφραση της δομής της Οικογένειας-Η Περίπτωση της Οργάνης, Θεσσαλονίκη:University Studio Press.Τοπαλίδου, Σ. (2000) «Ενισχυτική Διδασκαλία στα Πομακοχώρια», Πρακτικά διημερίδος Θράκη-Βαλκάνια 2000 μ.Χ. (1997) σελ. 323-327 Ξάνθη:Ταμιείον Θράκης.Τρουμπέτα S. (2000) “Μειονότητες και εθνοτική ταυτοποίηση” Εθνολογία 8, 174-210.Τρουμπέτα, Σ. (2001) Κατασκευάζοντας Ταυτότητες για τους Μουσουλμάνους της Θράκης, Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων-Κριτική.Τσακιρίδου, Ο., Ιμάμ Μεχμέτ, (2003) Μουσουλμάνοι και κοινωνικός αποκλεισμός, Αθήνα:ΛιβάνηΤσιμπιρίδου Φ. (1985-6) «Εθνολογική έρευνα σ’ ένα χωριό της ορεινής Ροδόπης. Συμβολή σρτη μελέτη των συγγενικών δεσμών» Θρακική Επετηρίδα, 213-223.Τσιμπιρίδου, Φ. (1994) Χώρος: Δομές και αναπαραστάσεις. Ανθρωπολογική πρόταση ανάγνωσης του χώρου στα Πομακοχώρια του Ν. Ροδόπης, Εθνολογία 3, 5-31.Τσιμπιρίδου, Φ. (2000) «Πομάκος σημαίνει άνθρωπος του βουνού», στο Ο Ορεινός Χώρος της Βαλκανικής, 35-52, Αθήνα:Πλέθρον.Τσιμπιρίδου, Φ. (2002) «Οι αποχρώσεις μιας ‘μειονοτικής κατάστασης’. Η περίπτωση της ελληνικής Θράκης σήμερα». Επιστημονικό συμπόσιο: Μειονότητες στην Ελλάδα. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και γενικής Παιδείας, σ. 101-118.Τσιμπιρίδου, Φ. (επιμ. (2006) «Μουσουλμάνες της ανατολής». Αναπαραστάσεις, πολιτισμικές σημασίες και πολιτικές. Αθήνα:Κριτική.Τσιούμης Κ. & Δ.Μιχαήλ (2005) «Το ζήτημα της ταυτότητας των Πομάκων: Ιστορική και ανθρωπολογική προσέγγιση» Περί Θράκης 4:237-258.Τσιούμης, Κ. (1997) Οι Πομάκοι στο Ελληνικό Κράτος (1920-1950), Θεσσαλονίκη:Προμηθεύς.Τσιτσελίκης Κ. & Χριστόπουλος Δ. (1997) Το Μειονοτικό Φαινόμενο στην Ελλάδ. Κριτική.Τσιτσελίκης Κ. (1996) Το Διεθνές και Ευρωπαϊκό Καθεστώς Προστασίας των Γλωσσικών Δικαιωμάτων των Μειονοτήτων και η Ελληνική Έννομη Τάξη. Αθήνα-Κομοτηνή:Σάκκουλας.Τσιτσελίκης Κ. (2006) «Εθνοκάθαρση στη Θράκη». Καθημερινή 7 Απριλίου 2006.Τσούλου Χ. (2003) «Μουσουλμανική Μειονότητα Δυτικής Θράκης: Τα όρια του αυτοπροσδιορισμού και η ενδεδειγμένη πολιτική του Ελληνικού κράτους», Στρατηγική, Νοέμβριος 2003:100-103.Φραγκόπουλος Γ. (2000) “Πολλαπλή ταυτότητα και εκπαίδευση στους Πομάκους της Θράκης” Νέα Κοινωνιολογία 29:97-113.Φραγκόπουλος Ι.Θ. (2002) «Θρησκεία, ταυτότητα και πολιτική σύγκρουση σ’ ένα πομάκικο χωριό της Θράκης», Επιστημονικό συμπόσιο: μειονότητες στην Ελλάδα. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, σ. 261-284.Φραγκόπουλος Ι.Θ. (2004) «Κοινωνική μετάβαση και χωρική οργάνωση σε μία ορεινή μειονοτική κοινότητα της Θράκης» Σειρά Ερευνητικών Εργασιών, 10(9):221-258. Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και περιφερειακής Ανάπτυξης, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.Φωτέας, Π. (1978) Οι Πομάκοι της Δυτικής Θράκης, Κομοτηνή.Φωτιάδης Θ. (1979) «Ένας πολυσήμαντος θρακικός εορτασμός (Του Άη Γιώργη, Άμφια Κομοτηνής) Πρακτικά Γ’ Συμποσίου Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού Χώρου (Αλεξανδρούπολη 14-18 Οκτωβρίου 1976), Θεσσαλονίκη:Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, 681-691.

9 σχόλια:

Ali Al-Yunani είπε...

Πρώτων, οι μουσουλμάνοι της μειονότητας είναι περίπου 140-150.000. Από αυτούς οι 120.000 ζουν στη Δυτική Θράκη και οι υπόλοιποι 30.000 στη Γερμανία και στην υπόλοιπη Ελλάδα, κυρίως στην Αθήνα (π.χ. στο Γκάζι), στον θεσσαλικό κάμπο, αλλά και αλλού. Υπάρχουν επίσης 46.000 Τούρκοι από τη Δυτική Θράκη, από τους οποίους αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα με το γνωστό άρθρο 19 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, και ζουν στην Τουρκία, κυρίως στην Κωνσταντινούπολη (Μπουγιούκ Τσέκμετζε, Ζεϊτίν Μπουρνού κ.α.) και στην Προύσα.

Δεύτερον, το 1923 οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης ήταν περίπου 112.000, και δεν ήταν το 30% του πληθυσμού της Δυτικής Θράκης όπως είναι σήμερα, αλλά η πλειοψηφία. Οι υπόλοιποι κάτοικοι της Δ.Θράκης ήταν Έλληνες, και λίγοι Βούλγαροι και Εβραίοι. Αργότερα εγκατέστησαν στην περιοχή 200.000 χιλιάδες περίπου Έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και από την Ανατολική Θράκη, Αρμένιους, Εβραίους, Πόντιους από τον Καύκασο κ.α.

Τρίτον, λένε ότι το όνομα Πομάκος προέρχεται από την ελληνική λέξη “ιππομάχος”, πράγμα που δεν ισχύει. Γιατί δεν ισχύει; Η λέξη ‘Πομάκος’ δεν είναι αρχαία λέξη, δεν είναι αρχαίο όνομα/χαρακτηρισμός, και προέρχεται από το βουλγαρικό ρήμα “Πομάγκαμ” (βοηθάω) με την τουρκική κατάληξη ‘ακ’. Δεν γνωρίζω αν το ρήμα ‘πομάγκαμ’ της βουλγαρικής είναι δάνειο από την ελληνική γλώσσα (από τη λέξη ‘ιππομάχος’) αλλά πάντως και οι ίδιοι οι Πομάκοι της Δυτικής Θράκης, τουλάχιστον οι περισσότεροι, αποκαλούν τους εαυτούς τους: “Pomak Türkleri” (Πομακότουρκοι), δηλαδή Τούρκοι με το όνομα ‘Πομάκ’ να έχει μία προσδιοριστική/εθνοτική και όχι εθνική έννοια. Είναι δηλαδή για τους Τούρκους το «Πομάκος» μία υποταυτότητα, όπως είναι για τους Έλληνες το «Βλάχος», το «Αρβανίτης» κ.α. Σε αυτούς που τους ενοχλεί το “Pomak Türkleri” (Πομακότουρκοι), να θυμηθούν ότι και οι Έλληνες χρησιμοποιούν αντίστοιχους χαρακτηρισμούς, όπως π.χ. «Ελληνόβλαχοι» για τους Βλάχους που έχουν υιοθετήσει την ελληνική κουλτούρα και συνείδηση, ή «Τουρκαλβανοί» όταν αναφέρονται (ή αναφέρονταν) στους Αλβανούς που είχαν ασπαστεί το Ισλάμ, κ.τ.λ.

Τέταρτον, οι Τσιγγάνοι αποκαλούνται στην Ελλάδα ως “Έλληνες Τσιγγάνοι”, ενώ δεν είναι Έλληνες (η καταγωγή τους είναι απ’ την Ινδία). Γιατί λοιπόν οι Ρομά της Δυτικής Θράκης που είναι μουσουλμάνοι, και πολλοί από αυτούς Τουρκόφωνοι, να μην αποκαλούνται ως “Τούρκοι Τσιγγάνοι”; Εφόσον οι περισσότεροι έχουν υιοθετήσει την τουρκική κουλτούρα, και πολλοί από αυτούς, αν όχι όλοι, έχουν αφομοιωθεί από τους Τούρκους.

Ali Al-Yunani είπε...

Η Συνθήκη της Λωζάννης δεν αναγνωρίζει τουρκική μειονότητα. Σωστά. Όμως δεν αναγνωρίζει ούτε Πομάκους ούτε Τσιγγάνους. Υπάρχει αναφορά περί Πομάκων στη Συνθήκη της Λωζάννης; Η οποία να σημειωθεί ότι υπογράφηκε πριν 93 χρόνια, χωρίς φυσικά να ερωτηθούν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι (οι απλοί πολίτες). Οι άνθρωποι αυτοί στην πλειοψηφία τους έχουν ενταχθεί στην τουρκική κουλτούρα/ταυτότητα, έχουν τουρκική εθνική συνείδηση και εσείς δεν μπορείτε να το αρνηθείτε. Είναι φιλήσυχοι άνθρωποι και συνήθως δεν προκαλούν προβλήματα, ούτε έχουν πρόθεση να δημιουργήσουν τριβές με τους χριστιανούς συμπολίτες τους. Όμως, θα πρέπει να ξέρετε ότι άλλο είναι το «Έλληνας» και άλλο το «Έλληνας πολίτης» (ή Έλληνας υπήκοος). Έλληνας πολίτης θα μπορούσε να είναι κάποιος οποιασδήποτε καταγωγής. Εγώ π.χ. θα μπορούσα να πάρω την κινεζική υπηκοότητα αλλά αυτό δεν θα με μετέτρεπε αυτόματα σε σχιστομάτη. Αν έπαιρνα την υπηκοότητα του Κονγκό, αυτό αυτομάτως δεν θα με μετέτρεπε σε Ζουλού, αν έπαιρνα την Κενυάτική υπηκοότητα, δεν θα μετατρεπόμουν αυτομάτως σε Μασάι (μία φυλή νέγρων). Οι άνθρωποι αυτοί είναι Έλληνες πολίτες, αλλά όχι Έλληνες.

Οι Πομάκοι που συντάσσονται με τον ελληνικό εθνικισμό είναι μία μειοψηφία. Θα έλεγα ότι δεν είναι ούτε το 10% των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης. Επιπλέον, ας δούμε και κάτι ακόμα. Όλοι οι μειονοτικοί της Δυτικής Θράκης (σε ποσοστό 90%) στις ευρωεκλογές του 2014 ψήφισαν το κόμμα D.E.B. που εκφράζει την τουρκική ταυτότητα. Στις επόμενες εθνικές εκλογές (το 2015) ο Πομάκος υποψήφιος του κόμματος ΑΝ.ΕΛ., Μεχμέτ Αλή Ιρφάν, που δηλώνει Έλληνας Πομάκος και είναι ομοϊδεάτης του κύριου Καραχότζα, δεν πήρε παρά μόνο λίγες εκατοντάδες ψήφους.

Ali Al-Yunani είπε...

Οι Τούρκοι Δυτικής Θράκης, ζoυv στην Ελλάδα, εντός των συνόρων της Δυτικής Θράκης, και κατά την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, έμειναν έξω από την υποχρεωτική μετακίνηση. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία 130.000 μουσουλμάνοι – οι περισσότεροι από αυτούς Τούρκοι – ζουν στη Θράκη. Οι ρίζες των Τούρκων της Δυτικής Θράκης είναι από την περιοχή της Ανατολίας/Μικράς Ασίας, και κυρίως από τους Ογούζους Τούρκους (Oğuz Türkleri). Η οθωμανική κατάκτηση της Θράκης άρχισε το 1352 μ.Χ., και συνεχίστηκε κατά τα έτη 1357-1359 μ.Χ. εντατικά. Στα έγγραφα που αφορούν το έτος 1360, από τους οικισμούς και τα χωριά με τουρκικές ονομασίες στην περιοχή, φαίνεται να είναι εγκατεστημένοι σε πολλά χωριά και αγροκτήματα. Να πούμε εδώ ότι είχε ήδη προηγηθεί η μετανάστευση στην περιοχή Τούρκων από τα σελτζουκικά τουρκικά εμιράτα της δυτικής Μικράς Ασίας (από τα εμιράτα του Καρεσί και του Σαρουχάν), Τσεπνίδων Τούρκων που οι περισσότεροι ήταν Μπεκτασίδες, μουσουλμάνων από το Χορασάν (περιοχή ανατολικού Ιράν και Αφγανιστάν), κ.α. Επίσης, στην Οθωμανική περίοδο μετανάστευσαν στην περιοχή – σε μικρούς όμως αριθμούς – Αλβανοί μουσουλμάνοι, Τουρκοκρητικοί, Τσερκέζοι, Κούρδοι, κ.α.

Το 1951 υπογράφηκε το πρώτο Μορφωτικό Πρωτόκολλο, με το οποίο δεχόταν η ελληνική κυβέρνηση να διδάσκονται την τουρκική γλώσσα ως μητρική γλώσσα οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης στα μειονοτικά σχολεία. Το 1954 ψηφίστηκε ο νόμος 3065. Ο νόμος 3065/1954 (ΦΕΚ Α’ 239, 9.10.1954) ήταν ο πρώτος νόμος που ρύθμιζε τα θέματα της μειονοτικής εκπαίδευσης, και καταργήθηκε το 1979. Στον Νόμο αυτόν η Ελλάδα αναγνωρίζει τα σχολεία της μειονότητας ως Τουρκικά. Μάλιστα υπάρχουν σχετικές φωτογραφίες με τις ταμπέλες των που ήταν αναρτημένες στα μειονοτικά σχολεία, τα οποία αναφέρονταν ως «τουρκικά». Επίσης το Πρωτόκολλο του 1968 επιβεβαίωνε το Πρωτόκολλο του 1951 και τον νόμο του 1954. (Hugh Poulton, Suha Taji-Farouki (1997). Muslim Identity and the Balkan State. United Kingdom: C. Hurst & Co, σελ. 85. και Stefanos, Stavros (1997). «Cultural Rights for National Minorities: Covering the Defict in the Protection Provided by the European Convention on Human Rights». IALS Bulletin 25: 9.)

Την άνοιξη του 1954 λοιπόν η κυβέρνηση αποφάσισε ότι η μουσουλμανική κοινότητα της περιοχής θα έπρεπε να αποκαλείται ‘τουρκική μειονότητα’ και ότι ο όρος ‘μουσουλμανικός-ή-ό’ θα έπρεπε να αφαιρεθεί και να μην χρησιμοποιείται: «Σύμφωνα με μία απόφαση του Πρωθυπουργού, σας καλούμε να χρησιμοποιείτε από ‘δω και στο εξής τους όρους ‘Τούρκος΄, ‘τουρκικός-ή-ό’, αντί για το ‘μουσουλμάνος/μουσουλμανικός’..» (Γενική Διοίκηση Θράκης. Διεύθυνση Εσωτερικού, Κομοτηνή, 28 Ιανουαρίου, 1954, Reg. N. A. 1043, στο Ανδρεάδης, ‘Η Μουσουλμανική Μειονότητα στη Δυτική Θράκη’, Θεσσαλονίκη, 1956)

Η αλλαγή του χαρακτηρισμού από Τουρκικά σε Μουσουλμανικά ή Μειονοτικά (Μ/ΚΑ) θεσπίστηκε τον Μάρτιο του 1972 κατά την διάρκεια της Χούντας. (Hugh Poulton, Suha Taji-Farouki (1997). Muslim Identity and the Balkan State. United Kingdom: C. Hurst & Co, σελ. 85. και Stefanos, Stavros (1997). «Cultural Rights for National Minorities: Covering the Defict in the Protection Provided by the European Convention on Human Rights». IALS Bulletin 25: 9.)

Αξίζει εδώ να πούμε ότι το 1936 δημιουργήθηκαν οι Eπιτηρούμενες Zώνες, από την ορεινή Θράκη μέχρι την Ήπειρο. Οι περιοχές κατοικίας των Πομάκων έγιναν απαγορευμένες και ελεγχόμενες με μπάρες. Για την είσοδο στις περιοχές αυτές χρειαζόταν ειδική άδεια από την αστυνομία. Οι Επιτηρούμενες Ζώνες καταργήθηκαν στις 17/11/1995 από τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης Γεράσιμο Αρσένη. Οι Πομάκοι απομονώθηκαν από το ελληνικό κράτος. Για χρόνια ένας μουσουλμάνος της Δυτικής Θράκης – και ιδιαίτερα αυτών από τα ορεινά χωριά – δεν μπορούσαν να βγάλουν άδεια οδήγησης, άδεια άσκησης επαγγέλματος, άδεια επισκευής σπιτιών, κ.α.

Ali Al-Yunani είπε...

Να πούμε επίσης ότι οι Πομάκοι που ζουν στην Ελλάδα, παρά τη σλαβογενή γλώσσα τους, δεν ήταν επιθυμητοι από τις βουλγαρικές αρχές λόγω των επιθέσεων που διαπράχθηκαν από αυτούς στον βουλγαρικό πληθυσμό κατά τη διάρκεια του 1913. Οι ίδιοι οι Πομάκοι επίσης, μη επιθυμώντας να προσαρτηθούν στη Βουλγαρία, επιθυμούν να παραμείνουν στην Ελλάδα ως Έλληνες πολίτες.

Η Συνθήκη των Σεβρών (1920) – The Treaty of Sèvres (French: Traité de Sèvres), δέχθηκε το αίτημά τους και διέταξε τις ελληνικές αρχές να αφήσουν στην Ελλάδα τους Πομάκους που για δικούς τους λόγους δεν μπορούσαν και δεν ήθελαν να πάνε στη Βουλγαρία. Στη Βουλγαρία εγκαταστάθηκαν μόνο οι Πομάκοι από τα χωριά που δεν είχουν συνεργαστεί με τους Τούρκους το 1913.!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Και να κάνω ένα ρητορικό ερώτημα. Πολλοί δεν το γνωρίζουν αλλά γιατί όταν κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο εισέβαλαν οι Βούλγαροι στο χωριό Δημάριο (ορεινή Ξάνθη) οι ντόπιοι Πομάκοι, που ομιλούσαν μία βουλγαρική διάλεκτο, δήλωναν στους Βούλγαρους με πείσμα ότι: «Εμείς είμαστε Τούρκοι! Εμείς δεν είμαστε Βούλγαροι!»

Οι Πομάκοι προέρχονται φυλετικά από μία μείξη ντόπιων προσλαβικών πληθυσμών με Τσεπνίδες Τούρκους, οι οποίοι ήρθαν στη Δυτ. Θράκη τον 11ο αιώνα μ.Χ., διά μέσου του Πόντου (δηλαδή των βόρειων ακτών της Μικράς Ασίας). Κατά πάσα πιθανότητα οι πρόγονοι τους αναμίχθηκαν με Πετσενέγους και Κουμάνους (τουρκικές φυλές που έφτασαν στην περιοχή τον 5ο-6ο αιώνα μ.Χ.), και δεν είναι όλοι «γαλανομάτες και ξανθοί» όπως αρέσκονται να λένε οι Έλληνες, αλλά μια μειοψηφία τους (όχι ότι αυτό έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία).

Όπως είπα, «Πομάκος» σημαίνει «βοηθός» και Πομάκοι ήταν εκείνοι οι μουσουλμάνοι που βοήθησαν τα Οθωμανικά στρατεύματα να κατασβήσουν την εξέγερση των Βουλγάρων του Μπατάκ το 1876 μ.Χ., ενώ κατά τη διάρκεια των Ρωσσοτουρκικών πολέμων οι Πομάκοι ήταν στο πλευρό των Τούρκων. Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι στη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων μουσουλμάνοι από τα βόρεια της Βουλγαρίας μετανάστευσαν σε πιο νότιες περιοχές. Το όνομα ‘Πομάκος’ δεν είναι αρχαίο όνομα, δεν έχει σχέση με τη λέξη ‘ιππόμαχος’ ή με τη λέξη ‘πότης’ κ.α. Η ονομασία «Πομάκοι», καταγράφεται για πρώτη φορά άλλωστε από τον Γάλλο Ami Boué (1840) σε περιοδεία του στα Βαλκάνια το 1839, αρχίζει να χρησιμοποιείται ευρύτερα στις Οθωμανικές πηγές μετά το Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο του 1877-78 μ.Χ. Είτε λοιπόν το «Πομάκος» προέρχεται από το «πομάγκαμ» («βοηθάω» στα βουλγάρικα) είτε αποτελεί παραφθορά του «μομάκ» (παλικάρι) κ.α. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν και την εκδοχή ότι το «Πομάκ» είναι παραφθορά του ‘ποτουρνάκ’ (αυτός που εκτουρκίστηκε).

Ali Al-Yunani είπε...

Από τους Έλληνες υποστηρίζεται ότι φυλετικά οι Πομάκοι είναι απόγονοι των αρχαίων Αγριάνων, επειδή η περιοχή τους – και συγκεκριμένα η βόρεια Θράκη και η Πελαγονία – ονομάζονταν Αχριδώ, λέξη που τη συσχετίζουν με το όνομα των αρχαίων Αγριάνων. Στην πραγματικότητα οι Αγριάνες κατοικούσαν στο κέντρο της Βαλκανικής, στα βόρεια των Παιόνων, και όχι στη Ροδόπη (όπου κατοικούσαν οι Βήσσοι, οι Οδρύσσες, κ.α. Η Αχριδώ βρισκόταν στην Ροδόπη και αποτελούσε από τμήμα του Θέματος Φιλιππούπολης. Το Θέμα Φιλιππούπολης, Μόρας, Βερόης και Αχριδώς, ήταν διοικητική διαίρεση, της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με πρωτεύουσα τη Φιλιππούπολη κατά τον 12ο αιώνα. Αναφέρεται και το 1198 σε χρυσόβουλο του Αλέξιου Β΄ Κομνηνού σαν Θέμα Φιλιππούπολης, Μόρας, Βερόης και Αχριδώς. Πιθανότατα δημιουργήθηκε με την ένωση των Θεμάτων Φιλιππούπολης και Βερόης και τις περιφέρειες των φρουρίων της Μόρας και της Αχριδώς. Κατά πάσα πιθανότητα όμως το όνομα «Αχριδώ» έχει κοινή προέλευση με το όνομα της πόλης Αχρίδα (ή Οχρίδα). Στα σλαβικά το όνομα της πόλης γράφεται ‘Охрид’ (рид σημαίνει λόφος) και προέρχεται από το на ридот που σημαίνει επί του λόφου, πάνω στον λόφο. Η Οχρίδα είναι κτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε έναν λόφο, στις ακτές της λίμνης. Δηλαδή πιθανότατα το όνομα «Αχριδώ» είναι σλαβικής προέλευσης και δεν σχετίζεται με τους αρχαίους Αγριάνες.

Επίσης, λέγεται ότι το Αχρέν ή αχράν (ή στα ελληνικά ‘Αχριάνες’), ονομασία που χρησιμοποιούσαν οι Πομάκοι για τους εαυτούς τους παλαιότερα, προέρχεται είτε από το σλαβικό ohreyan (άξεστοι) είτε από την οθωμανική λέξη ahir – προέρχεται από τα αραβικά – που σημαίνει ο τελευταίος (στον πληθυντικό ahiriyan), δηλαδή αυτοί που ασπάστηκαν το Ισλάμ τελευταία. Τον 16ο αιώνα ο Εβλιγιά Τσελεμπί έγραφε ότι: «οι Αχριγιάν ήταν εξισλαμισμένοι χριστιανοί…» Επίσης, και ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ, είναι ότι ο Εβλιγιά Τσελεμπί επίσης είπε ότι: «Αχριγιάν υπήρχαν στη Βόρεια Θράκη, στον Τύρναβο της Θεσσαλίας και στην Πελοπόννησο». Δηλαδή άτομα που εξισλαμίστηκαν υπήρχαν και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Δηλαδή ΔΕΝ ΣΥΝΔΕΟΤΑΙ οι Ahiriyan/Αχριάνες με τους αρχαίους Αγριάνες. Άλλωστε το «ahiriyan» είχε θρησκευτική – και ΌΧΙ ΕΘΝΟΦΥΛΕΤΙΚΗ – έννοια ήδη από τον 15ο αιώνα, όπου οι μουσουλμάνοι αποκαλούσαν έτσι (υποτιμητικά) τους αιρετικούς Μπεκτασίδες: Αχιριγιάν/Αχριάνες, αυτοί που άφησαν τη θρησκεία, αυτοί που αποστάτησαν. «Αχριγιάν υπήρχαν στη Βόρεια Θράκη, στον Τύρναβο της Θεσσαλίας και στην Πελοπόννησο». Δεν υπάρχει λοιπόν σύνδεση του ονόματος Αγριάνες με τους Πομάκους.

Δεν υπάρχει κάποια απόδειξη που να πιστοποιεί τον συσχετισμό των Πομάκων με τους Αγριάνες. Οι Αγριάνες ή Αγράϊοι ή Αγριεΐς ή Αγραίοι ήταν παιονικό φύλο που κατοικούσε στην πάνω κοιλάδα του Στρυμόνα, μεταξύ Αίμου και Ροδόπης, όμως από τον 3ο αι π.Χ. και μετά δεν έχουμε ιστορικές μαρτυρίες για τους Αγριάνες. Από την άλλη, στα χρόνια του Βυζαντίου ο χώρος της Θράκης δέχθηκε τις επιδρομές πολλών και διάφορων φύλων, όπως Γότθοι, Ούννοι, Σκλαβηνοί, Άβαροι, Σλάβοι, Βούλγαροι, και αργότερα Ούζων, Κουμάνων, Αβάρων, Πετσενέγων, κ.α. Επίσης, κατά καιρούς διάφοροι πληθυσμοί μεταφέρθηκαν στην Θράκη, όπως για παράδειγμα ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιωάννης Τσιμισκής (969-976), μετέφερε Αρμένιους Παυλικιανούς από τη Μικρά Ασία στην περιοχή της Φιλιππούπολης – ο παυλικιανισμός ήταν αίρεση – ενώ την ίδια εποχή εμφανίσθηκε στη Βουλγαρία η αίρεση του Βογομιλισμού.

Είναι πολύ αμφίβολη μία απευθείας καταγωγή των Πομάκων από τους αρχαίους Αγριάνες λοιπόν, για να μην πούμε σχεδόν αδύνατη. Επίσης, στην Ξάνθη υπάρχει μία συνοικία με το όνομα Aren ή Ahren mahallesi. Η ονομασία αυτή προέρχεται από το Ahιryan, δηλαδή η περιοχή με τα αχούρια. Στην περιοχή υπήρχαν στάβλοι (αχούρια), όπου διανυκτέρευαν με τα ζώα τους οι κάτοικοι που έρχονταν στην πόλη απ’ τα βουνά, και δεν είχαν που να μείνουν. Δεν υπάρχει λοιπόν σύνδεση του Ahιryan, Αχρέν, Αρέν, κ.α., με το Αγριάνες.

Ali Al-Yunani είπε...

Να υπενθυμίσουμε και τα του άρθρου 19. Το άρθρο 19 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας όριζε «όσοι πολίτες αλλογενείς εγκατέλειψαν την Ελλάδα χωρίς την πρόθεση επανόδου, μπορούν να απωλέσουν την ελληνική τους ιθαγένεια». Βάση των διατάξεων του συγκεκριμένου άρθρου 60.004 Έλληνες πολίτες απώλεσαν την ελληνική τους ιθαγένεια την περίοδο από το 1955 μέχρι το 1998 όπου το εν λόγω άρθρο βρισκόταν σε ισχύ. Από την ομάδα των 60.004 απολεσθέντων την ελληνική ιθαγένεια, οι 46.638 ήταν μέλη της Τουρκικής-Μουσουλμανικής μειονότητας της Δυτικής Θράκης.

Όπως προκύπτει από τους αριθμούς κύρια ομάδα στόχος του άρθρου 19 υπήρξαν τα μέλη της Τουρκικής Μειονότητας, η πρώτη ωστόσο ομάδα στόχος ήταν οι σλαβόφωνοι ντόπιοι κάτοικοι της κεντρικής και δυτικής Μακεδονίας οι οποίοι στην πλειονότητα των περιπτώσεων εγκατέλειψαν την Ελλάδα αμέσως μετά το τέλος του Εμφυλίου πολέμου (1949).

Η εφαρμογή του άρθρου 19 ενισχύονταν σε περιόδους κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και επηρεαζόταν από τις εξελίξεις που λάμβαναν χώρα στο εσωτερικό της μειονότητας. Τα χρόνια που ακολούθησαν την κρίση στο Κυπριακό τη δεκαετία του 60 σημειώθηκε αύξηση του αριθμού αφαιρέσεων ελληνικής ιθαγένειας. Το ίδιο ίσχυσε και τη χρονική περίοδο που στην περιοχή δραστηριοποιούνταν οι ανεξάρτητοι μειονοτικοί κομματικοί συνδυασμοί, δηλαδή από τα μέσα του 1980 και στις αρχές του 1990.

Οι στόχοι του άρθρου 19 παραμένουν συγκεχυμένοι αν αναλογιστεί κανείς ότι από τη μία πλευρά η εφαρμογή του μπορεί να θεωρηθεί ως μια συγκαλυμμένη μορφή σύγχρονης εθνοκάθαρσης, ενώ από την άλλη πλευρά το ελληνικό κράτος είχε συμφέρον να παραμείνει ο πληθυσμός της μειονότητας στην περιοχή ως πολιτικό αντιστάθμισμα στις διαπραγματεύσεις με την Ελληνορθόδοξη μειονότητα στην Τουρκία.

Το ίδιο το άρθρο περιείχε μία σειρά από ασάφειες και ρευστές έννοιες, εξαιρετικά δύσκολο να προσδιοριστούν με ακρίβεια και σαφήνεια, γεγονός που βοηθούσε την αυθαίρετη εφαρμογή του. Ενώ για παράδειγμα το άρθρο είχε βασική προϋπόθεση να εγκαταλείψει κάποιος την χώρα, ωστόσο εφαρμόστηκε και σε περιπτώσεις ανθρώπων που δεν έφυγαν ποτέ από την Ελλάδα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι άνθρωποι που μετακινήθηκαν από την Θράκη στην Αθήνα απώλεσαν την ιθαγένειά τους, άνθρωποι που δεν εξέδωσαν ποτέ διαβατήριο, υπήρξε περίπτωση πολίτη που απώλεσε την ιθαγένειά του ενώ υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία.

Η όλη διαδικασία λάμβανε χώρα κάτω από απόλυτη μυστικότητα και οι αποφάσεις σπανίως ανακοινώνονταν στους ίδιους τους ανιθαγενείς. Σε πολλές περιπτώσεις αρκούσε και μια απλή πληροφορία ότι κάποιος έφυγε από το χωριό για σπουδές στην Τουρκία, προκειμένου να χάσει την ιθαγένειά του. Συνήθως οι ίδιοι ενημερωνόταν με την επιστροφή τους στην Ελλάδα όταν προσπαθούσαν να διασχίσουν τα σύνορα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις ενημερωνόταν σε δοσοληψίες με κρατικές υπηρεσίες. Υπάρχουν περιπτώσεις ατόμων που ενημερώθηκαν μετά από χρόνια για την απώλεια της ιθαγένειάς τους.

Ali Al-Yunani είπε...

Οι αφαιρέσεις ιθαγένειας υλοποιούνταν με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και γινόταν είτε ατομικά είτε ομαδικά. Μία μόνο υπουργική απόφαση του 1991 αφαίρεσε την ιθαγένεια από 248 μέλη της Τουρκικής Μειονότητας, όλοι κάτοικοι της Ροδόπης, ενώ άλλη απόφαση της ίδια χρονιάς αφαίρεσε την ιθαγένεια σε 57 μειονοτικούς από την Ξάνθη.

Η Τουρκία κατά το παρελθόν ευνοούσε τα μεταναστευτικά ρεύματα. Την περίοδο 1951-1957 περίπου 19.500 Τούρκοι από την Θράκη μετανάστευσαν στην Τουρκία. Η πλειονότητά τους μετακινήθηκε βάσει της πολιτικής της ελεύθερης μετανάστευσης και απέκτησαν με σχετική ευκολία την τουρκική υπηκοότητα. Από το 1960 και μετά η Τουρκία σκληραίνει τη στάση της ως προς τις χορηγήσεις ιθαγένειας σε ανιθαγενείς προκειμένου να αποτρέψει περαιτέρω μεταναστευτικά ρεύματα από τη Δυτική Θράκη.

Την περίοδο του στρατιωτικού καθεστώτος του Kenan Evren (1980-1983) και μετά από ισχυρές πιέσεις του Συλλόγου Αλληλεγγύης Τούρκων Δυτικής Θράκης, χορηγήθηκαν πάλι ιθαγένειες σε όσους ανιθαγενείς μετανάστευσαν στην Τουρκία. Η διαδικασία αυτή κράτησε μέχρι το 1990. Έκτοτε η Τουρκία σταμάτησε τη χορήγηση ιθαγενειών, ωστόσο παρείχε άλλα δικαιώματα σε δυτικοθρακιώτες Τούρκους, όπως διευκόλυνση στη χορήγηση αδειών παραμονής, διευκολύνσεις στην αγορά εργασίας κλπ.

Οι απώλειες ιθαγένειας με αυθαίρετο τρόπο δημιούργησαν μία ομάδα ανθρώπων οι οποίοι δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν καμία ανάγκη τους και δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν σε κανένα επίπεδο καθώς δεν ήταν σε θέση να ικανοποιήσουν ούτε μικρές συναλλαγές. Τα παιδιά των ανιθαγενών καταδικαζόταν κι αυτά μαζί με τους γονείς τους και υπήρξαν πολλές περιπτώσεις ανηλίκων ανιθαγενών.

Το άρθρο 19 καταγγέλθηκε και από διεθνείς οργανισμούς ως αντισυνταγματικό και ρατσιστικό. Η ανακήρυξη της ισονομίας και ισοπολιτείας από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη για τα μέλη της μειονότητας το 1991 σταμάτησε τη μεγάλη μεταναστευτική ροή προς την Τουρκία, ωστόσο για αρκετό καιρό συνεχίστηκαν οι αφαιρέσεις ιθαγένειας μέχρι την κατάργησή του το 1998.

Ο ακριβής αριθμός των ανιθαγενών που βρίσκονται σήμερα εγκατεστημένοι στην Ελλάδα δεν είναι γνωστός. Το ελληνικό κράτος αρνείται συστηματικά να δώσει επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των ανιθαγενών, ενώ αρκείται στο να αναφέρει ότι έχουν εκδοθεί 148 δελτία ταυτότητας ανιθαγενούς χωρίς αυτό να είναι δηλωτικό του ακριβή αριθμού των ανιθαγενών που ζούνε σήμερα εντός της επικράτειας.

Το άρθρο 19 καταργήθηκε το 1998 χωρίς η κατάργησή του να έχει αναδρομική ισχύ που σημαίνει ότι δεν αποκατέστησε ποτέ τις απολεσθέντες ιθαγένειες. Το αποτέλεσμα ήταν η ομάδα των ανιθαγενών να παραμείνουν ανιθαγενείς διαιωνίζοντας έτσι την καταπάτηση ενός θεμελιώδους δικαιώματος, αυτού της ιθαγένειας, καθώς επίσης και μιας σειράς άλλων δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτό, όπως το δικαίωμα στην εργασία, στην ελεύθερη και απρόσκοπτη μετακίνηση, στην οικογένεια κ.ά.

Κατά καιρούς προτάθηκαν διάφορες λύσεις για την αποκατάσταση ιθαγενειών, όπως η διαδικασία της πολιτογράφησης που εφαρμόζεται σε περιπτώσεις μεταναστών. Καμία από τις λύσεις δεν ήταν δηλωτική ειλικρινών προθέσεων για να λυθεί οριστικά το πρόβλημα. Η επαναχορήγηση της ιθαγένειας από άτομα που παρανόμως τους αφαιρέθηκε, θα αποτελέσει πράξη δικαιοσύνης και όχι προδοσίας.

Ali Al-Yunani είπε...

Υ.Γ.
Και στη Δυτική Θράκη έγινε αλλοίωση του πληθυσμού, ενώ κατοικούνταν κυρίως από μουσουλμάνους πριν το 1922, και σαν μειονοτική περιοχή δεν θα έπρεπε να αλλοιωθεί πληθυσμιακά. Μεταφέρθηκαν στην περιοχή 200.000 πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο, ενώ ταυτόχρονα 60-80.000 μειονοτικοί έφυγαν στην Τουρκία. Κάποιοι πήραν τουρκική ηπηκόότητα με τη θέληση τους, ενώ σε κάποιους τους αφαιρέθηκε η υπηκοότητα χωρίς καν οι ίδιοι να το γνωρίζουν. Επίσης, 20.000 περίπου μειονοτικοί της Θράκης ζουν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισσα, Βέρια κ.α. και άλλοι τόσοι στη Γερμανία. Δηλαδή τώρα οι μουσουλμάνοι της Θράκης θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 220-250.000.

Ali Al-Yunani είπε...

Αν και δεν εμπιστεύομαι αυτό το site, εντούτις διαβάστε κάτι ενδιαφέρον.

Και πομάκικο έθνος στην Ελλάδα; http://www.lithoksou.net/p/kai-pomakiko-ethnos-stin-ellada-2012